آمار طلاق و اختلافات خانوادگی در دهه حاضر برخلاف گذشته فزونی یافته است، و همین امر سبب افزایش تقاضای دریافت مهریه در سال های اخیر شده است. درست است که دریافت مهریه توسط زوجه معمولا پس از بروز اختلاف صورت می گیرد اما این به معنای دریافت مهریه در حالت های دیگر نیست زیرا مهریه دینی است بر گردن مرد و به محض وقوع نکاح و زناشویی زن نسبت به آن مالکیت پیدا می کند و می تواند هرزمان که بخواهد آن را طلب کند. بنابراین مهریه پس از نکاح و وقوع نزدیکی در هر زمان قابل مطالبه است حتی صورت فوت زوج نیز از سوی زوجه قابل دریافت می باشد. این مهم در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مورد توجه قرار گرفته است براساس این ماده: به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد. در این مقاله در خصوص دریافت مهریه از سوی زوجه در صورت فوت زوج و همچنین دریافت مهریه از سهم الارث زوج می پردازیم.
توقیف سهم الارث به عنوان مهریه
فوت زوج سبب نمی شود که زن از مهریه محروم شود زیرا مهریه دینی است بر گردن مرد که به مجرد عقد نکاح به مالکیت زن در می آید. در خصوص توقیف ارث جهت دریافت مهریه دو حالت قابل تصور است: یکی حالتی که زوج فوت نموده و اموالی از او بر جا می ماند و دیگری حالتی است که زوج زنده بوده اما به واسطه مرگ یکی از اقارب جزء طبقات ارث محسوب می شود و به او سهم الارثی می رسد،در این صورت به دلیل اینکه زوج دارای حق مالیکیت مستقر بر سهم الارث می باشد، در هر دو حالت زوجه می تواند از محل این اموال مهریه خود را طلب کند در ادامه به هریک از این دو حالت بیشتر خواهیم پرداخت:
جهت توقیف سهم الارث ۲ حالت متصور است:
- حالتی است که زوج فوت نموده و از خود اموالی را به جای می گذارد:زمانی که زوج فوت می کند دربیشتر اوقات زوجه آنها علاوه بر سهم الارثش خواهان دریافت مهریه نیز می باشد.مهریه زن جزء طلب ممتاز تلقی می شود و این طلب در اولویت های پرداختی های بدهی شخص متوفی قرار می گیرد. بنابراین در چنین شرایطی که زوج فوت شود و زوجه خواهان مهریه باشد در مرحله ی اول وصی متوفی موظف است اقدامات لازم جهت پرداخت مهریه و جلب رضایت زوجه از اموال به جا مانده ی میت انجام دهد و در مراحل بعدی اجازه ی تقسیم اموال بین سایر وراث بوجود می آید.
- زمانی است که زوج زنده است اما مالی به سبب به او رسیده است: در صورتی که زوج جزء وراث باشد و از این طریق اموالی به او برسد زوجه می تواند مهریه خود را از محل آن طلب نموده و اقدام به توقیف سهم الارث زوج نماید. در این حالت چنانچه سایر وراث خواهان فروش و تقسیم مال مشاع باشند می بایست یا حقوق زوجه را پرداخته و یا اینکه رضایت او را در این خصوص جلب نمایند، در غیر اینصورت زوجه می تواند از دادگاه تقسیم و فروش مال را بخواهد به دیگر بیان زوجه جانشین زوج در دریافت حق السهم او از ارث خواهد بود.
توقیف سهم الارث زوج بابت مهریه
از جمله طرقی که زوجه می تواند براساس آن نسبت به دریافت مهریه اش اقدام نماید حالتی است که به مرد مالی به ارث برسد در این حالت زن می تواند جهت دریافت مهریه خود نسبت به توقیف سهم الارث شوهر اقدام نماید.
قانونگذار برای حمایت از حقوق مالی زوجه امکان توقیف سهم الارث شوهر بابت مهریه را در قوانین پیش بینی نموده است موضوعی که از لحاظ حقوقی بسیار مهم می باشد این است که سهم الارث هر کس به مثابه دارایی و اموالش می باشد، و اگر بابت مهریه یا هر دینی توقیف شود، فقط نسبت به همان قسمت از سهم الارث قابل اجرا است، حتی اگر ارزش مالی که قرار است به وراث برسد بیشتر باشد.
باید اشاره داشت که اگر سهم الارث جزء اموال منقول همچون وسایل خانه باشد می توان آن ها را طی یک توافق بین وراث تقسیم بندی نمود ولی در مورد اموال غیرمنقول، برخلاف اموال منقول می بایست حتما گواهی انحصار وراثت صادر شده باشد و تا زمانی که این امر صورت نپذیرفته باشد نمی توان صرفاً با تکیه بر یک توافق بین وراث اقدام به تقسیم و فروش ملک نمود.
در خصوص مراحل انجام موضوع مورد بحث نیز موارد و نکات متعددی وجود دارد که به آن اشاره می کنیم :
- در ابتدا زوجه می بایست به دفترخانه ای که صیغه عقد در آن جاری شده است مراجعه کند و با در دست داشتن و ارائه سند ازدواج، تقاضای صدور اجرائیه مهریه خود را خواستار شود.
- در مرحله بعد زوجه باید با ارائه مدارک معتبر به اداره ثبت محلی که مال غیرمنقول و ملک واقع شده است مراجعه کند و تقاضای توقیف ملک را خواستار شود.
نکته: حق زن بعد از وقوع عقد و قبل از انجام زناشویی نصف مهریه تعیین شده در عقدنامه می باشد، و بعد از عمل زناشویی زوجه استحقاق دریافت کل آن را دارد.
نکته: لازمه دریافت مهریه طرح دادخواست طلاق نیست و زن در هر زمان می تواند حق خود را مطالبه نماید.
اقدامات پس از توقیف مهریه از سهم الارث
در صورتی که زوجه قصد توقیف سهم الارث زوج را داشته باشد می بایست دادخواستی مبتنی بر مطالبه مهریه را تنطیم نماید و این دادخواست را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برساند. توقیف مهریه می تواند از طریق دادگاه طی قرار تامین خواسته و یا از طریق اجرای ثبت محل صورت بگیرد.در صورتی که زوجه فقط اقدام به توقیف اموال نموده اما نسبت به مطالبه مهریه دادخواستی ارائه ننماید زوج این حق را دارد که به دادگاه توقیف کننده سهم الارث مراجعه و از این مرجع بخواهد تا توقیف ایجاد شده را رفع کند.
البته به این نکته نیز توجه داشته باشید که تنظیم دادخواست مطالبه مهریه و رسیدگی دادگاه به این مسئله، در صورتی انجام می‌شود که میزان ۳/۵ درصد از قیمت روز سکه‌های درخواست شده توسط زوجه، برای پرداخت هزینه دادرسی به دادگاه تقدیم شود. پرداخت این مبلغ توسط زوجه ضروری است، مگر اینکه تقاضای اعسار نیز توسط شخص زوجه، در دادگاه مطرح شود و دادگاه نیز تقاضای مورد نظر را تایید کند.
سخن پایانی
مهریه حق قطعی و مسلم زن بوده و دینی است بر گردن مرد، که به مجرد عقد نکاح و وقوع زناشویی مالکیت زن بر آن مهریه تثبیت می شود، بنابراین فوت شوهر مانع از دریافت مهریه توسط زن نمی شود.علاوه بر اموال به جا مانده از خود مرد زن می تواند از سهم الارثی که به مرد می رسد نیز مهریه خود را طلب کند.دریافت مهریه از محل سهم الارث مرد به معنای این نیست که زن بتواند در صورت عدم پرداخت مهریه از سوی زوج ،مهریه اش را از پدر همسر خود دریافت کند. میزان مهریه زوجه با نرخ روز محاسبه می شود و این نرخ طبق شاخص بانک مرکزی محاسبه می شود.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
دانلود اپلیکیشن دیده بان هشتم
با قابلیت های ویژه در آخرین بروزرسانی
کلیه قوانین و مقررات و آئین نامه ها
نظریات مشورتی
آرای وحدت رویه دیوان عالی کشور
و همچنین مژده به داوطلبان آزمون های حقوقی برگزاری آزمون های حقوقی تمامی مقاطع تحصیلات تکمیلی و همچنین آزمون های کانون و مرکز وکلا و سردفتری و قضاوت و .......
نسخه ios : قابل نصب در مارکت های سیب اپ ، آی اَپس و اناردونی
https://sibapp.com/applications/md8-1
____________________________
https://anardoni.com/ios/app/k-yNehEiW
____________________________
____________________________
نسخه تحت وب
____________________________
نسخه اندروید در گوگل پلی
____________________________
لینک کافه بازار
تنظیم اظهارنامه
مشاوره حقوقی حضوری